در این مقاله قصد داریم نقاط ریزش روغن ، انجماد ،احتراق و اشتعال روغن ها را به شما همراهان پترواکسیر آسیا معرفی نماییم.
Pour point نقطه ريزش روغن چیست؟
نقطه ریزش یا Pour Point، پایین‌ترین دمایی است که یک مایع نفتی یا روغنی در شرایط معینی می‌تواند روان و جاری شود. به عبارت دیگر، نقطه ریزش نشان‌دهنده دمایی است که در آن روغن به سهولت قابل پمپ کردن خواهد بود.
اهمیت نقطه ریزش:
- آگاهی از نقطه ریزش برای پالایشگاه‌ها و کارخانجات نفتی از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا جاری شدن این سیالات به این نقطه وابسته است.
- نقطه ریزش نشان‌دهنده کیفیت و مرغوبیت ماده نفتی است. هرچه با پایین آمدن دما، ماده نفتی تغییرات کمتری داشته باشد، این یعنی در سطح کیفی بالاتری قرار دارد.
- نقطه ریزش ارتباط مستقیمی با دمای سرد روغن دارد.
- نقطه ریزش می‌تواند به انتخاب روغن مناسب برای کاربردهای مختلف کمک کند.
عوامل موثر بر نقطه ریزش:
- میزان پارافین موجود در روغن: هرچه مقدار پارافین موجود در روغن بیشتر باشد، نقطه ریزش آن نیز بالاتر خواهد بود.
- نوع و ساختار مولکولی روغن: نوع و ساختار مولکولی روغن نیز می‌تواند بر نقطه ریزش آن تاثیر بگذارد.
- وجود ناخالصی‌ها: وجود ناخالصی‌ها در روغن می‌تواند نقطه ریزش آن را افزایش دهد.
روش اندازه‌گیری نقطه ریزش:
برای اندازه‌گیری نقطه ریزش، از روش‌های مختلفی استفاده میشود. یکی از روش‌های رایج، استفاده از دستگاه نقطه ریزش است. در این روش، نمونه روغن را در داخل لوله آزمایش قرار داده و آن را به تدریج سرد می‌کنند. دمایی که در آن روغن دیگر流动性 خود را از دست می‌دهد، نقطه ریزش آن روغن خواهد بود.
کاربرد نقطه ریزش:
نقطه ریزش در کاربردهای مختلفی از جمله موارد زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:
- انتخاب روغن مناسب برای موتور خودرو: با توجه به نقطه ریزش روغن، می‌توان روغن مناسب برای موتور خودرو را در فصل‌های مختلف سال انتخاب کرد.
- انتخاب روغن مناسب برای سیستم‌های هیدرولیک: نقطه ریزش روغن در انتخاب روغن مناسب برای سیستم‌های هیدرولیک نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
- انتخاب روغن مناسب برای خطوط لوله: نقطه ریزش روغن در انتخاب روغن مناسب برای خطوط لوله نیز باید مد نظر قرار گیرد.
نکاتی در مورد نقطه ریزش:
- نقطه ریزش با نقطه انجماد متفاوت است. نقطه انجماد دمایی است که در آن روغن به طور کامل جامد میشود.
- نقطه ریزش می‌تواند با گذشت زمان و در اثر اکسیداسیون روغن افزایش یابد.
- برای افزایش نقطه ریزش روغن می‌توان از مواد افزودنی استفاده کرد.
اندازه گيري نقطه ريزش روغن چگونه انجام میشود؟
روش اول:
آماده سازی:
- نمونه روغن را به دمای 90 درجه سانتیگراد گرم کنید.
- ظرف آزمایش را با روغن گرم شده پر کنید و در آن را با چوب پنبه ای که دماسنج در آن قرار دارد، ببندید.
- دماسنج باید با ته ظرف آزمایش در تماس باشد.
- ظرف آزمایش را در داخل محفظه حمام سرد قرار دهید.
انجام آزمایش:
- دمای حمام سرد را در 2+ تا 1- درجه سلسیوس ثابت نگه دارید.
- در هر قرائت دمای نمونه که مضربی از یک درجه سلسیوس است، ظرف آزمایش را سریعا بدون بهم خوردن از محفظه بردارید و تشکیل ابر را مشاهده کنید و مجددا درون محفظه قرار دهید.
- تمام این عملیات باید در کمتر از 3 ثانیه انجام گیرد.
- این کار را تا زمانی که دمای روغن به 10+ درجه سلسیوس رسید و در روغن ابری مشاهده نشد، ادامه دهید.
- سپس دمای دستگاه را به 15- تا 18- درجه سلسیوس منتقل نمایید و اگر دمای روغن به 7- درجه سلسیوس رسید و در ابری مشاهده نشد،دمای دستگاه را به 32- تا 35- درجه سلسیوس کاهش دهید.
- به این ترتیب، نقطه ابری روغن را تعیین می کنید.
تعیین نقطه ریزش:
- بعد از تعیین نقطه ابری، دمای حمام سرد را به 3 درجه سلسیوس بالاتر از نقطه ابری افزایش دهید.
- سپس با سرعت 1 درجه سلسیوس در دقیقه، دمای حمام را کاهش دهید.
- در هر 3 درجه سلسیوس کاهش دما، ظرف آزمایش را از حمام خارج کرده و آن را به زاویه 45 درجه کج کنید.
- اگر روغن به طور کامل از لوله تخلیه ظرف آزمایش جاری شد، 3 درجه سلسیوس به دمای قبلی اضافه کنید و این کار را تا زمانی که روغن دیگر به طور کامل جاری نشود، ادامه دهید.
- کمترین دمایی که در آن روغن به طور کامل جاری می شود، نقطه ریزش روغن است.
روش دوم:
آماده سازی:
- نمونه روغن را به دمای 45 درجه سانتیگراد گرم کنید.
- لوله آزمایش را با روغن گرم شده پر کنید و آن را در حمام یخ قرار دهید.
- دماسنج را در داخل لوله آزمایش قرار دهید.
انجام آزمایش:
- هر 30 ثانیه، لوله آزمایش را از حمام یخ خارج کرده و آن را به زاویه 45 درجه کج کنید.
- اگر روغن به طور کامل از لوله تخلیه شد، این کار را تا زمانی که روغن دیگر به طور کامل جاری نشود، ادامه دهید.
- کمترین دمایی که در آن روغن به طور کامل جاری می شود، نقطه ریزش روغن است.
نکات مهم:
- دقت کنید که در طول آزمایش، نمونه روغن عاری از هرگونه آلودگی باشد.
- از ظروف آزمایش و تجهیزات تمیز و خشک استفاده کنید.
- به دقت دما را در طول آزمایش اندازه گیری کنید.
- نتایج آزمایش را به طور دقیق ثبت کنید.
Freezing Point نقطه انجماد روغن چیست؟
نقطه انجماد روغن، که به عنوان نقطه ریزش نیز شناخته می شود، پایین ترین دمایی است که روغن در آن به حالت جامد تبدیل می شود.
در واقع، نقطه انجماد نشان دهنده دمایی است که در آن، کریستال های موم موجود در روغن شروع به رسوب و متبلور شدن می کنند. این امر باعث افزایش ویسکوزیته روغن و سفت شدن آن می شود.
نقطه انجماد روغن به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- نوع روغن: روغن های مختلف، نقطه انجماد متفاوتی دارند. به طور کلی، روغن های با زنجیره بلندتر و ساختار اشباع تر، نقطه انجماد بالاتری دارند.
- ناخالصی ها: وجود ناخالصی ها در روغن می تواند نقطه انجماد آن را کاهش دهد.
- روش اندازه گیری: روش های مختلفی برای اندازه گیری نقطه انجماد روغن وجود دارد که می تواند نتایج slightly different را ارائه دهد.
معمولاً نقطه انجماد روغن ها در بازه زیر صفر درجه سانتیگراد قرار دارد. برای مثال:
- روغن نباتی: حدود 0 تا -10 درجه سانتیگراد
- روغن زیتون: حدود 2 تا -5 درجه سانتیگراد
- روغن موتور: حدود -10 تا -40 درجه سانتیگراد
- روغن هیدرولیک: حدود -30 تا -50 درجه سانتیگراد
دانستن نقطه انجماد روغن برای موارد زیر مهم است:
- انتخاب روغن مناسب برای کاربرد مورد نظر: برای مثال، اگر از روغن با نقطه انجماد بالا در دمای پایین استفاده شود، روغن سفت شده و ممکن است به تجهیزات آسیب برساند.
- ذخیره سازی و حمل و نقل روغن: روغن ها باید در دمای بالاتر از نقطه انجماد آنها ذخیره و حمل شوند.
- عملکرد روغن: نقطه انجماد می تواند بر ویسکوزیته و سایر خواص روغن در دماهای پایین تأثیر بگذارد.
برای اطلاعات دقیق تر در مورد نقطه انجماد یک روغن خاص، می توانید به برگه اطلاعات فنی (TDS) آن روغن مراجعه کنید.
همچنین بخوانید: روغن هیدرولیک صنعتی چیست و چه کاربردی دارد؟
Flash Point نقطه احتراق چیست؟
نقطه احتراق یا نقطه اشتعال، پایین‌ترین دمایی است که در آن بخارات یک ماده قابل اشتعال به طور موقت و ناگهانی مشتعل می‌شوند. به عبارت دیگر، در این دما، بخارات ماده به اندازه‌ای کافی متراکم می‌شوند که با یک منبع احتراق خارجی، شعله‌ای کوتاه و گذرا ایجاد می‌کنند.
تفاوت نقطه احتراق با نقطه آتش:
- نقطه احتراق: پایین‌ترین دمایی که در آن بخارات ماده به طور موقت مشتعل می‌شوند.
- نقطه آتش: پایین‌ترین دمایی که در آن بخارات ماده به طور مداوم و پایدار مشتعل می‌شوند و به سوختن ادامه می‌دهند.
اهمیت نقطه احتراق:
- نقطه احتراق شاخصی مهم برای سنجش میزان خطر آتش‌سوزی یک ماده است.
- از نقطه احتراق برای تعیین الزامات ایمنی در هنگام حمل و نقل، ذخیره‌سازی و استفاده از مواد قابل اشتعال استفاده میشود.
عوامل موثر بر نقطه احتراق:
- نوع ماده
- فشار بخار
- ترکیب شیمیایی
- وجود ناخالصی‌ها
مثال‌هایی از نقطه احتراق:
- بنزین: -43 درجه سانتیگراد
- اتانول: 13 درجه سانتیگراد
- چوب: 250 درجه سانتیگراد
Fire Point نقطه اشتعال چیست؟
اگر حرارت دادن به روغن ادامه داده شودتا مقدار بخارات قابل اشتعال روي سطح روغن، بيشتر افزايش پيداكندزماني مي رسد كه غلظت اين بخارات به اندازه كافي زيادمي شوند كه،با نزديك كردن يك شعله به سطح روغن احتراقي براي پنج ثانيه م توالي در سطح آن رخ مي دهد اين درجه حرارت به عنوان نقطه اشتعالگزارش مي شود. نقطه اشتعال نشان دهنده خطر آتش سوزی و انفجار در روغن است و با نقطه آتش گيری خود به خودي که در آن احتراق خود به خود و بدون هيچ گونه منبع آتش، رخ خواهد داد،متفاوت است. محصولاتی که دارای نقطه اشتعال بالائي هستند، ممکن است به طور نسبی دارای نقطه آتش گيری خود به خودي پاييني باشند. همچنين ممکن است يک محصول با نقطه اشتعال پايين دارای نقطه آتش گيری خود به خودي بالايی باشد.
براي هر محصول، نقطه اشتعال و آتش سوزي بستگي زيادي به ظرف آزمايش و سرعت حرارت دادن دارد.
نقطه اشتعال روغن هاي نو، با تغيير گرانروي تغيير مي كندو معمو ً لا روغن هاي با پايه نفتنيك كه داراي گرانروي بالا هستند، نسبت به روغ نهاي با پايه پارافينيك(با گرانرو يهاي يكسان).، داراي نقطه اشتعال پايين تري مي باشند.
نقطه آتش گيري بالاتر از نقطه اشتعال مي باشد براي اينكه درجة حرارت بالاتري براي بخاركردن روغن به اندازة كافي لازم است. نقطه اشتعال و آتش سوزي دو عامل مهم براي كنترل عمليات پالايش و رعايت مسايل ايمني براي مصر فكنندگان است. در شرايطي كه درجه حرارت عملياتي روغن بالا باشد اگر از روغني با نقطه اشتعال پايين استفاده شود، مقدار تبخير روغن زياد شده و در نتيجه مصرف روغن زياد مي شود. كم شدن نقطه اشتعال در روغ نهاي كار كرده مبين اين است كه ياسوخت وارد روغن شده يا روغن براي
Thermal مدت بسيار زيادي تحت شرايط درجه حرارت بالا كار كرده است كه اين باعث شكست حرارتي يا شكسته شدن مولكول هاي بزرگ وتبديل شدن انها به مولكول هاي كوچك تر با نقطه اشتعال Cracking پايين تر خواهدشد.
همچنین بخوانید: پارامترهاي كيفي و مشخصات عمده روغن هاي صنعتي چیست؟
اندازه گيري نقطه اشتعال
استفاده مي Cleveland Open Cup براي اندازه گيري نقطه اشتعال روغن هاازظرف روباز كليولند شود.
معمولا نقطه اشتعال روغن هاي روان كننده انقدربالا هست كه اتش سوزي انهااسان نباشدولي در مورد روغن هائي كه درعمل بادماهاي زياد ياسطوح داغ ,نظيرروغن هاي انتقال حرارت, روغن هاي مربوط به رولينگ فلزات وروغن هاي ابديده كردن فلزات و…..نقطه اشتعال نقش مهمي دارد و بايددرحدبالائي باشد .همچنين ازاندازه گيري نقطه اشتعال گاهي مواقع مي توان بطورتقريبي براي پيش بيني تبخيريابه اصطلاح كم شدن روغن نيزاستفاده كرد.
استفاده از منابع: .روغن روانکار صنعتی -آموزش شرکت پالایش نفت
شرکت پترو اکسیر آسیا تولید کننده انواع روغن های صنعتی ، روغن های هیدرولیک و مواد شیمیایی صنعتی همیشه سعی کرده کیفیت را به عنوان اولین و مهمترین گزینه برای تولیدات خود در نظر بگیرد.شما می توانید برای اطلاع از انواع روغن هیدرولیک و روغن صنعتی با کارشناسان ما از طریق صفحه تماس با ما در ارتباط باشید تا مناسب ترین و مرغوبترین انواع روغن صنعتی را دریافت نمایید.
