بومی‌سازی مواد شیمیایی صنعتی وارداتی

سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران متولی بومی سازی مواد شیمیایی در صنعت نفت است . در واقع نظارت کردن بر اجرای سند راهبردی پژوهش و فناوری و تولید پر مصرف ترین مواد شیمیایی بر عهده این سازمان قرار داده شده است . این ماموریت به منظور بومی سازی مواد شیمیایی تولیدی در حوزه صنعت نفت با چشم انداز صادرات و بهره برداری از مزایای رقابتی و اقتصادی آن ، البته با کمک گرفتن از دانش های بومی و تولید محصولات دانش بنیان توسط سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران مدیریت خواهد شد .

لازم به ذکر است که کارگروهی برای مشخص نمودن وظایف و اجرایی شدن قراردادهای منعقد شده در زمینه بومی سازی و ساخت مواد شیمیایی تشکیل شده است . این کارگروه پل ارتباطی بین دانشگاه و مراکز تولیدی و فناوری برای جلوگیری از موازی کاری و بررسی اظهار نظر علمی و فنی می باشد . هم چنین دبیرخانه ای جهت اجرایی شدن این سند و نظارت خوب بر امور مربوط نحوه کارکرد کارگروه ها ایجاد گردید .

در صنعت پالایش گاز در صورت بومی سازی مواد شیمیایی صنعتی که جزو اقلام استراتژیک کشور باشند می توان از خروج 19 میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری نمود .

در این بخش لازم است که بدانید در حوزه پالایش گاز با توجه به تحریم های ظالمانه و فشارهایی که بر این بخش وارد شد ، طی دهه های گذشته از تولید کنندگان داخلی حمایت گردید د ریسک پذیرش کالاهای تولید شده داخلی در بخش های مهم و حساس این حوزه افزایش یافته و قدم های مثبتی در این زمینه برداشته شد که خوشبختانه بازخورد خوبی هم به همراه داشته است .

بومی‌سازی مواد شیمیایی صنعتی وارداتی

بومی‌سازی مواد شیمیایی صنعتی وارداتی فرآیندی پیچیده و چندوجهی است که مزایای اقتصادی و فناورانه متعددی برای کشور به ارمغان می‌آورد.

مزایای بومی‌سازی:

• کاهش وابستگی به واردات: با تولید داخلی مواد شیمیایی، وابستگی به واردات و نوسانات ارزی کاهش می‌یابد و امنیت اقتصادی کشور افزایش می‌یابد.
• صرفه‌جویی ارزی: با تولید داخلی، از خروج ارز از کشور جلوگیری شده و منابع ارزی برای مصارف دیگر آزاد می‌شود.
• ایجاد اشتغال: بومی‌سازی مواد شیمیایی منجر به ایجاد شغل در بخش‌های مختلف از جمله تولید، تحقیق و توسعه، و خدمات می‌شود.
• توسعه فناوری: با بومی‌سازی، نیاز به تحقیق و توسعه در زمینه تولید مواد شیمیایی افزایش می‌یابد که منجر به ارتقای سطح فناوری کشور می‌شود.
• رقابت‌پذیری: با کاهش هزینه‌های تولید و افزایش کیفیت محصولات، صنایع داخلی در بازارهای جهانی رقابتی‌تر می‌شوند.

چالش‌های بومی‌سازی:

• هزینه‌های اولیه بالا: ایجاد زیرساخت‌های لازم برای تولید مواد شیمیایی نیازمند سرمایه‌گذاری اولیه بالا است.
• فناوری پیچیده: تولید برخی از مواد شیمیایی نیازمند دانش فنی و تخصص بالا است که ممکن است در داخل کشور موجود نباشد.
• رقابت با محصولات خارجی: محصولات داخلی باید از نظر کیفیت و قیمت با محصولات مشابه خارجی رقابت کنند.
• محدودیت‌های زیست‌محیطی: تولید برخی از مواد شیمیایی می‌تواند مخاطرات زیست‌محیطی داشته باشد که باید به طور دقیق مورد بررسی و کنترل قرار گیرد.

راهکارهای بومی‌سازی مواد شیمیایی صنعتی:

• حمایت دولت: دولت می‌تواند با ارائه تسهیلات مالی و حمایتی، از جمله اعطای وام‌های کم‌بهره، معافیت‌های مالیاتی، و حمایت‌های تعرفه‌ای، به فرآیند بومی‌سازی مواد شیمیایی کمک کند.
• همکاری صنعت و دانشگاه: تعامل و همکاری بین صنعت و دانشگاه می‌تواند در زمینه تحقیق و توسعه، انتقال دانش فنی، و تربیت نیروی انسانی متخصص مورد نیاز برای بومی‌سازی مواد شیمیایی مفید باشد.
• استفاده از شرکت‌های دانش‌بنیان: شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند با ارائه راهکارهای نوآورانه و فناورانه، در فرآیند بومی‌سازی مواد شیمیایی نقش موثری ایفا کنند.
• برنامه‌ریزی بلندمدت: بومی‌سازی مواد شیمیایی یک فرآیند بلندمدت است که نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و اصولی است.

وضعیت فعلی بومی‌سازی در ایران:

در سال‌های اخیر، اقدامات قابل توجهی در زمینه بومی‌سازی مواد شیمیایی صنعتی در ایران انجام شده است. به عنوان مثال، در حال حاضر بیش از 90 درصد از مواد شیمیایی مورد نیاز صنعت پتروشیمی در داخل کشور تولید می‌شود. با این وجود، هنوز هم در برخی از زمینه‌ها وابستگی به واردات وجود دارد.

آینده بومی‌سازی:

با توجه به مزایای متعدد بومی‌سازی مواد شیمیایی صنعتی، پیش‌بینی می‌شود که این فرآیند در سال‌های آینده با شتاب بیشتری دنبال شود.

لیست مواد شیمیایی صنعتی با امکان بومی سازی:

الفین ها:

آروماتیک ها:

آروماتیک ها یا هیدروکربن های آروماتیک، گروهی از ترکیبات شیمیایی آلی هستند که به دلیل ساختار حلقوی و پیوندهای خاص خود، از ویژگی های منحصر به فردی برخوردارند. این ترکیبات در بسیاری از زمینه های زندگی روزمره ما نقش دارند و شناخت آنها برای درک بهتر دنیای شیمی و کاربردهای آن ضروری است.

مشخصات کلی آروماتیک ها:

• ساختار حلقوی: آروماتیک ها از حلقه های شش تایی کربن تشکیل شده اند که در یک صفحه قرار دارند.
• پیوندهای π: پیوندهای بین اتم های کربن در حلقه آروماتیک، به صورت π و با جابجایی الکترون ها برقرار می شوند.
• ثبات بالا: به دلیل ساختار خاص و پیوندهای π، آروماتیک ها از ثبات شیمیایی بالایی برخوردارند.
• بوی معطر: بسیاری از آروماتیک ها، مانند بنزن و تولوئن، بوی قوی و معطری دارند.

انواع آروماتیک ها:

• هیدروکربن های آروماتیک تک حلقه ای (HAHs): مانند بنزن، تولوئن و زایلن
• هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (PAHs): مانند نفتالین و آنتراسن
• هتروآروماتیک ها: ترکیباتی که در حلقه خود، به جای یک یا چند اتم کربن، از اتم های دیگری مانند نیتروژن، گوگرد یا اکسیژن استفاده می کنند.

کاربردهای آروماتیک ها:

• صنایع شیمیایی: به عنوان مواد اولیه در تولید پلاستیک، لاستیک، مواد شوینده، رنگ ها و داروها
• صنایع پتروشیمی: به عنوان خوراک اولیه در تولید بنزین، گازوئیل و سایر فرآورده های نفتی
• حلال ها: برای حل کردن سایر مواد شیمیایی
• مواد افزودنی: در صنایع غذایی و دارویی

نکات مهم در مورد آروماتیک ها:

• برخی از آروماتیک ها مانند بنزن، می توانند برای سلامتی انسان مضر باشند.
• آروماتیک ها به دلیل ثبات شیمیایی بالا، به راحتی تجزیه نمی شوند و می توانند در محیط زیست باقی بمانند.
• برای تولید آروماتیک ها از منابع فسیلی استفاده می شود که این امر می تواند به محیط زیست آسیب برساند.

• بنزن
• تولوئن
• زایلن ها
• اتیل بنزن
• استایرن

الکل ها:

الکل ها دسته ای از ترکیبات آلی هستند که دارای گروه عاملی هیدروکسیل (-OH) هستند که به یک اتم کربن متصل شده است. آنها بر اساس تعداد گروه های هیدروکسیل متصل به اتم کربن به الکل های اولیه، ثانویه و ثالثیه طبقه بندی می شوند.

انواع الکل ها:

• الکل های اولیه: این نوع الکل ها دارای یک گروه هیدروکسیل هستند که به یک اتم کربن متصل شده است که فقط به یک اتم کربن دیگر متصل است. نمونه هایی از الکل های اولیه عبارتند از:
  • متانول (CH3OH)
  • اتانول (C2H5OH)
  • 1-پروپانول (C3H7OH)
• الکل های ثانویه: این نوع الکل ها دارای یک گروه هیدروکسیل هستند که به یک اتم کربن متصل شده است که به دو اتم کربن دیگر متصل است. نمونه هایی از الکل های ثانویه عبارتند از:
  • ایزوپروپانول (CH3CHOHCH3)
  • 2-بوتانول (CH3CH2CHOHCH3)
• الکل های ثالثیه: این نوع الکل ها دارای یک گروه هیدروکسیل هستند که به یک اتم کربن متصل شده است که به سه اتم کربن دیگر متصل است. نمونه هایی از الکل های ثالثیه عبارتند از:
  • ترت-بوتانول (CH3)3COH)
  • 1-متیل-2-پروپانول (CH3CHOHCH(CH3)2)

کاربردهای الکل ها:

الکل ها کاربردهای بسیار متنوعی دارند. برخی از کاربردهای رایج الکل ها عبارتند از:

• حلال: الکل ها به عنوان حلال در بسیاری از صنایع از جمله صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی و شیمیایی استفاده می شوند.
• سوخت: الکل ها می توانند به عنوان سوخت در موتورهای احتراق داخلی و همچنین در سلول های سوختی استفاده شوند.
• ضدعفونی کننده: الکل ها به دلیل خاصیت ضد میکروبی خود برای ضدعفونی کردن سطوح و تجهیزات پزشکی استفاده می شوند.
• مواد اولیه شیمیایی: الکل ها مواد اولیه بسیاری از مواد شیمیایی دیگر از جمله اترها، استرها و اسیدهای کربوکسیلیک هستند.

• متانول
• اتانول
• بوتانول
• ایزوپروپانول
• اتیلن گلیکول

اسیدها:

• اسید سولفوریک
• اسید نیتریک
• اسید هیدروکلریک
• اسید فسفریک
• اسید استیک

قلیاها:

• سود سوزآور (هیدروکسید سدیم)
• پتاس سوزآور (هیدروکسید پتاسیم)
• کربنات سدیم
• بیکربنات سدیم
• کربنات پتاسیم

قلیاها کاربردهای صنعتی و خانگی فراوانی دارند، از جمله:

• تولید صابون و مواد شوینده
• تصفیه آب
• تولید کاغذ
• تولید رنگ
• بعضی از داروها

نمک ها:

نمک ها ترکیباتی یونی هستند که از یک کاتیون (یون مثبت) و یک آنیون (یون منفی) تشکیل شده اند. رایج ترین نوع نمک، نمک خوراکی یا سدیم کلرید (NaCl) است که از ترکیب یون سدیم (Na+) و یون کلرید (Cl-) تشکیل شده است.

• نمک های صنعتی:

  • کلرید سدیم نمک طعام: برای ذوب یخ و برف در جاده ها استفاده می شود.
  • کربنات سدیم: در تولید شیشه، صابون و شوینده ها کاربرد دارد.
  • سولفات سدیم: در تولید کاغذ، شوینده ها و شیشه کاربرد دارد.
  • نیترات سدیم: در تولید کود و مواد منفجره کاربرد دارد.
  • نیترات پتاسیم
  • فسفات سدیم

گازها:

گازها کاربردهای زیادی دارند. برخی از کاربردهای رایج گازها عبارتند از:

• سوخت: گازهای طبیعی، مانند پروپان و متان، برای گرمایش و پخت و پز استفاده می شوند.
• خنک کننده: گازهای مبرد، مانند فریون، در یخچال و کولر استفاده می شوند.
• داروها: برخی از گازها، مانند نیتروژن اکسید، به عنوان داروی بیهوشی استفاده می شوند.
• تولید: گازها، مانند هیدروژن و اکسیژن، در تولید بسیاری از محصولات، مانند فولاد و شیشه استفاده می شوند.

گازها نیز بخش مهمی از محیط زیست هستند. جو زمین مخلوطی از گازها است که شامل 78 درصد نیتروژن، 21 درصد اکسیژن و 1 درصد گازهای دیگر است. این گازها برای زندگی در زمین ضروری هستند.

• اکسیژن
• نیتروژن
• هیدروژن
• آرگون
• دی اکسید کربن

مواد شیمیایی معدنی:

مواد شیمیایی معدنی موادی هستند که از مواد معدنی به دست می آیند. مواد معدنی مواد طبیعی هستند که از زمین استخراج می شوند. آنها می توانند جامد، مایع یا گاز باشند.

مواد شیمیایی معدنی در طیف وسیعی از کاربردها از جمله موارد زیر استفاده می شوند:

• ساخت و ساز: مواد شیمیایی معدنی مانند سیمان، آهک و ماسه برای ساخت جاده ها، ساختمان ها و پل ها استفاده می شود.
• کشاورزی: مواد شیمیایی معدنی مانند کود و آفت کش ها برای کمک به رشد محصولات کشاورزی استفاده می شود.
• تولید: مواد شیمیایی معدنی مانند پلاستیک، فلزات و شیشه برای ساخت انواع محصولات استفاده می شود.
• بهداشت و درمان: مواد شیمیایی معدنی مانند داروها و مکمل ها برای درمان و پیشگیری از بیماری ها استفاده می شود.
• تصفیه آب: مواد شیمیایی معدنی مانند کلر و فلوراید برای تصفیه آب آشامیدنی استفاده می شود.

مواد شیمیایی معدنی بخش مهمی از زندگی ما هستند. آنها در بسیاری از محصولاتی که ما هر روز استفاده می کنیم یافت می شوند و برای عملکرد صحیح بسیاری از سیستم های زیربنایی ما ضروری هستند.

• گوگرد
• فسفر
• پتاس
• کلسیم
• منیزیم

مواد شیمیایی آلی:

مواد شیمیایی آلی:

مواد شیمیایی آلی ترکیباتی هستند که شامل کربن هستند. کربن عنصری منحصر به فرد است که می تواند به روش های مختلف با خود و سایر عناصر پیوند برقرار کند. این تنوع پیوند منجر به تنوع عظیمی در مولکول های آلی می شود.

برخی از نمونه های رایج مواد شیمیایی آلی عبارتند از:

• هیدروکربن ها: ساده ترین نوع مولکول های آلی که فقط از اتم های کربن و هیدروژن تشکیل شده اند.
• الکل ها: مولکول هایی که دارای گروه عاملی هیدروکسیل (-OH) هستند.
• اترها: مولکول هایی که دارای گروه عاملی اتر (-O-) هستند.
• آمین ها: مولکول هایی که دارای گروه عاملی آمین (-NH2) هستند.
• کربوهیدرات ها: مولکول هایی که از واحدهای قند تشکیل شده اند.
• پروتئین ها: مولکول هایی که از اسیدهای آمینه تشکیل شده اند.
• چربی ها: مولکول هایی که از اسیدهای چرب و گلیسرول تشکیل شده اند.

مواد شیمیایی آلی در طیف وسیعی از کاربردها از جمله موارد زیر استفاده می شوند:

• سوخت: مواد شیمیایی آلی مانند نفت و گاز طبیعی برای تامین انرژی استفاده می شوند.
• داروها: مواد شیمیایی آلی مانند آسپرین و پنی سیلین برای درمان و پیشگیری از بیماری ها استفاده می شود.
• پلاستیک: مواد شیمیایی آلی مانند پلی اتیلن و پلی وینیل کلرید برای ساخت انواع محصولات از جمله بطری ها، کیسه ها و اسباب بازی ها استفاده می شود.
• الیاف: مواد شیمیایی آلی مانند پنبه و پلی استر برای ساخت لباس و سایر منسوجات استفاده می شود.
• حلال ها: مواد شیمیایی آلی مانند استون و اتانول برای حل کردن سایر مواد استفاده می شود.

• متانول
• اتانول
• بوتانول
• ایزوپروپانول
• اتیلن گلیکول

پلیمرها:

پلیمرها، که به نام بسپار نیز شناخته می‌شوند، مولکول‌های غول‌پیکری هستند که از به هم پیوستن واحدهای کوچک‌تر به نام مونومر تشکیل شده‌اند. کلمه پلیمر از دو بخش یونانی “پلی” به معنای “بسیار” و “مر” به معنای “بخش” یا “قطعه” گرفته شده است.

نقش حیاتی پلیمرها:

پلیمرها نقشی حیاتی در زندگی روزمره ما ایفا می‌کنند. از الیاف طبیعی مانند پشم و ابریشم گرفته تا پلاستیک‌ها و لاستیک‌های مصنوعی، پلیمرها در ساختار بسیاری از مواد و اشیاء اطراف ما وجود دارند.

انواع مختلف پلیمرها:

پلیمرها را می‌توان بر اساس معیارهای مختلفی مانند منشا، ساختار، خواص و کاربرد، طبقه‌بندی کرد.

بر اساس منشا:

• طبیعی: مانند پشم، ابریشم، سلولز، نشاسته و پروتئین
• سنتزی: مانند نایلون، پلی اتیلن، پلی استر، پلیمرهای مصنوعی و تفلون
• نیمه سنتزی: مانند سلولز استات و سلولز نیترات

بر اساس ساختار زنجیره:

• خطی: مانند پلی اتیلن و پلی پروپیلن
• شاخه‌ای: مانند پلی اتیلن شاخه‌ای و پلی استایرن
• شبکه‌ای: مانند اپوکسی و پلی یورتان

بر اساس خواص:

• ترموست: مانند اپوکسی و فنولیک
• ترموپلاست: مانند پلی اتیلن، پلی پروپیلن و پلی استایرن
• الاستومر: مانند لاستیک طبیعی و مصنوعی

کاربردهای پلیمرها:

پلیمرها به دلیل تنوع و خواص منحصر به فرد خود، در طیف وسیعی از صنایع و کاربردها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• صنعت نساجی: تولید الیاف، پارچه و لباس
• صنعت بسته‌بندی: تولید انواع بطری، کیسه و ظروف
• صنعت خودروسازی: تولید قطعات داخلی و خارجی خودرو
• صنعت ساختمان: تولید لوله، عایق و مصالح ساختمانی
• صنعت پزشکی: تولید تجهیزات پزشکی، داروها و ایمپلنت‌ها
• صنعت الکترونیک: تولید عایق‌ها، روکش‌ها و قطعات الکترونیکی

مواد شیمیایی کشاورزی:

مواد شیمیایی کشاورزی موادی هستند که برای کمک به تولید محصولات کشاورزی استفاده می شوند. آنها می توانند برای کنترل آفات، بیماری ها و علف های هرز و همچنین برای افزایش رشد گیاه و عملکرد استفاده شوند.

رایج ترین انواع مواد شیمیایی کشاورزی عبارتند از:

• آفت کش ها: برای کنترل آفات مانند حشرات، کنه ها و جوندگان استفاده می شود.
• قارچ کش ها: برای کنترل بیماری های گیاهی ناشی از قارچ ها استفاده می شود.
• علف کش ها: برای کنترل علف های هرز استفاده می شود.
• کودها: برای تامین مواد مغذی گیاهان استفاده می شود.
• تنظیم کننده های رشد گیاه: برای دستکاری رشد گیاهان استفاده می شود.

مواد شیمیایی دارویی:

مواد شیمیایی دارویی ترکیباتی هستند که برای تولید داروها استفاده می‌شوند. آنها می توانند از منابع طبیعی مانند گیاهان یا حیوانات یا از طریق سنتز شیمیایی به دست آیند.

مواد شیمیایی دارویی را می توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد:

• مواد موثره دارویی (API): اینها مواد شیمیایی هستند که مسئول اثرات درمانی دارو هستند.
• مواد کمکی: اینها مواد شیمیایی هستند که به API اضافه می شوند تا به آن شکل و قوام مناسب بدهند و به جذب آن توسط بدن کمک کنند.

برخی از رایج ترین مواد شیمیایی دارویی عبارتند از:

• آنتی بیوتیک ها: برای درمان عفونت های باکتریایی استفاده می شوند.
• مسکن ها: برای تسکین درد استفاده می شوند.
• داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs): برای کاهش درد و التهاب استفاده می شوند.
• داروهای ضد افسردگی: برای درمان افسردگی استفاده می شوند.
• داروهای ضد اضطراب: برای درمان اضطراب استفاده می شوند.

مواد شیمیایی دارویی نقش مهمی در سلامتی انسان دارند. آنها می توانند برای درمان طیف گسترده ای از بیماری ها و شرایط استفاده شوند.

مواد شیمیایی تصفیه آب:

مواد شیمیایی تصفیه آب طیف وسیعی از مواد را شامل می‌شوند که برای حذف آلاینده‌ها، بهبود کیفیت و سلامت آب آشامیدنی و صنعتی به کار می‌روند. انتخاب نوع و مقدار مواد شیمیایی به عوامل مختلفی مانند منبع آب، نوع آلاینده‌ها، فرایند تصفیه مورد استفاده و الزامات کیفی آب بستگی دارد.

برخی از رایج‌ترین مواد شیمیایی تصفیه آب عبارتند از:

• ضدعفونی‌کننده‌ها: برای از بین بردن میکروارگانیسم‌های مضر مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها از کلر، دی‌اکسید کلر، اوزون، و اشعه فرابنفش استفاده می‌شود.
• منعقد کننده‌ها: برای لخته‌سازی ذرات معلق و کدورت آب از موادی مانند سولفات آلومینیوم، کلرید آهن، و پلی الکترولیت‌ها استفاده می‌شود.
• لخته‌سازها: برای افزایش اندازه لخته‌ها و تسریع ته نشینی آنها از موادی مانند پلی الکترولیت‌ها و آهک استفاده می‌شود.
• سختی‌گیرها: برای حذف یون‌های کلسیم و منیزیم و جلوگیری از رسوب‌گذاری در لوله‌ها و تجهیزات از موادی مانند رزین‌های تبادل یونی و سدیم هگزامتافسفات استفاده می‌شود.
• اسیدها و بازها: برای تنظیم pH آب و خنثی کردن اسیدیته یا قلیائیت آن از موادی مانند اسید هیدروکلریک، اسید سولفوریک، سود سوزآور، و کربنات سدیم استفاده می‌شود.
• آنتی‌اسکالانت‌ها: برای جلوگیری از تشکیل رسوب روی غشاهای اسمز معکوس و سایر تجهیزات تصفیه آب از موادی مانند پلیمرهای آلی و اسیدهای فسفونیک استفاده می‌شود.
• فلوکولانت‌ها: برای کمک به لخته‌سازی ذرات معلق و بهبود ته نشینی آنها از موادی مانند پلی آکریل آمید و پلی الکترولیت‌ها استفاده می‌شود.

مواد شیمیایی شوینده:

مواد شیمیایی شوینده به طور کلی به دو دسته ی آلی و معدنی تقسیم می شوند:

مواد شیمیایی آلی:

• سورفکتانت ها: این مواد مهمترین بخش شوینده ها را تشکیل می دهند و وظیفه ی اصلی آن ها تمیز کردن و از بین بردن چربی ها و آلودگی ها است. سورفکتانت ها به دو دسته ی آنیونی و کاتیونی تقسیم می شوند.
• حلال ها: این مواد به حل شدن چربی ها و آلودگی ها در آب کمک می کنند.
• افزودنی ها: این مواد برای بهبود عملکرد شوینده ها، مانند افزایش قدرت پاک کنندگی، ایجاد کف، جلوگیری از رسوب و … به آن ها اضافه می شوند.

مواد شیمیایی معدنی:

• سدیم تری پلی فسفات: این ماده به عنوان نرم کننده ی آب و جلوگیری از رسوب جرم در ماشین لباسشویی استفاده می شود.
• سیلیکات ها: این مواد به عنوان قلیایی کننده و کمک به پاک کنندگی شوینده ها استفاده می شوند.
• بوراکس: این ماده به عنوان سفید کننده و ضدعفونی کننده استفاده می شود.

برخی از رایج ترین مواد شیمیایی شوینده عبارتند از:

• سدیم لوریل سولفات (SLS): این ماده یک سورفکتانت آنیونی است که در بسیاری از شوینده ها، مانند شامپو، مایع ظرفشویی و پودر لباسشویی استفاده می شود.
• سدیم لورت سولفات (SLES): این ماده مشابه SLS است، اما ملایم تر و برای پوست و مو حساس مناسب تر است.
• کوکامیدوپروپیل بتائین: این ماده یک سورفکتانت آمفوتریک است که در شامپوها و سایر محصولات شوینده ی ملایم استفاده می شود.
• سدیم تری پلی فسفات (STPP): این ماده یک نرم کننده ی آب است که در پودرهای لباسشویی استفاده می شود.
• سیلیکات سدیم: این ماده به عنوان قلیایی کننده و کمک به پاک کنندگی شوینده ها استفاده می شود.

مواد شیمیایی رنگ و رزین:

مواد شیمیایی رنگ و رزین

مواد شیمیایی رنگ و رزین به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام وظایف و کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین دسته‌های این مواد شیمیایی و کاربردهایشان می‌پردازیم:

1. رزین‌ها:

رزین‌ها پلیمرهایی هستند که به عنوان پایه و اساس رنگ عمل می‌کنند. انواع مختلفی از رزین‌ها وجود دارد که هر کدام خواص و کاربردهای متفاوتی دارند. برخی از رایج‌ترین رزین‌ها عبارتند از:

• رزین‌های آلکیدی: این رزین‌ها از اسیدهای چرب و الکل‌ها ساخته می‌شوند و در رنگ‌های روغنی و پلاستیکی کاربرد دارند.
• رزین‌های اپوکسی: این رزین‌ها از واکنش بین اپوکسیدها و آمین‌ها به وجود می‌آیند و در رنگ‌های صنعتی و دریایی کاربرد دارند.
• رزین‌های پلی یورتان: این رزین‌ها از واکنش بین ایزوسیانات‌ها و پلی ال‌ها به وجود می‌آیند و در رنگ‌های صنعتی و خودرویی کاربرد دارند.
• رزین‌های اکریلیک: این رزین‌ها از اسید اکریلیک و مشتقات آن ساخته می‌شوند و در رنگ‌های ساختمانی و هنری کاربرد دارند.

2. حلال‌ها:

حلال‌ها موادی هستند که رزین‌ها را حل می‌کنند و به رنگ حالت مایع می‌دهند. انواع مختلفی از حلال‌ها وجود دارد که هر کدام خواص و کاربردهای متفاوتی دارند. برخی از رایج‌ترین حلال‌ها عبارتند از:

• تینر: این حلال از مشتقات نفتی به وجود می‌آید و در رنگ‌های روغنی و پلاستیکی کاربرد دارد.
• آب: این حلال در رنگ‌های لاتکس و اکریلیک کاربرد دارد.
• استون: این حلال در رنگ‌های سلولزی کاربرد دارد.

3. رنگدانه‌ها:

رنگدانه‌ها موادی هستند که به رنگ، قوّت و درخشندگی می‌دهند. انواع مختلفی از رنگدانه‌ها وجود دارد که هر کدام خواص و کاربردهای متفاوتی دارند. برخی از رایج‌ترین رنگدانه‌ها عبارتند از:

• دی اکسید تیتانیوم: این رنگدانه به رنگ سفید است و در اکثر رنگ‌ها به عنوان رنگ سفید کننده استفاده می‌شود.
• اکسید آهن: این رنگدانه به رنگ‌های قهوه‌ای، قرمز و زرد وجود دارد و در رنگ‌های ساختمانی و صنعتی کاربرد دارد.
• کربن سیاه: این رنگدانه به رنگ سیاه است و در رنگ‌های صنعتی و لاستیکی کاربرد دارد.

4. افزودنی‌ها:

افزودنی‌ها موادی هستند که به رنگ خواص خاصی مانند قابلیت شستشو، مقاومت در برابر حرارت و چسبندگی می‌دهند. انواع مختلفی از افزودنی‌ها وجود دارد که هر کدام خواص و کاربردهای متفاوتی دارند. برخی از رایج‌ترین افزودنی‌ها عبارتند از:

• مات کننده‌ها: این مواد به رنگ حالت مات می‌دهند.
• سفت کننده‌ها: این مواد به رنگ حالت سخت و بادوام می‌دهند.
• ضد کف‌ها: این مواد از ایجاد کف در رنگ جلوگیری می‌کنند.

مواد شیمیایی نساجی:

مواد شیمیایی نساجی طیف وسیعی از مواد را شامل می‌شوند که در مراحل مختلف تولید منسوجات از جمله ریسندگی، بافندگی، رنگرزی و تکمیل پارچه به کار می‌روند. این مواد به منظور بهبود خواص و عملکرد پارچه، ارتقای کیفیت و زیبایی آن و همچنین تسهیل فرآیند تولید مورد استفاده قرار می‌گیرند.

برخی از مهم‌ترین کاربردهای مواد شیمیایی نساجی عبارتند از:

• تمیز کردن و شستشو: مواد شوینده و پاک‌کننده برای از بین بردن ناخالصی‌ها، چربی‌ها و آلودگی‌ها از الیاف و پارچه قبل از پردازش‌های بعدی استفاده می‌شوند.
• رنگرزی و چاپ: رنگ‌ها، مواد شیمیایی کمکی رنگرزی و چاپ برای ایجاد طرح‌ها و رنگ‌های متنوع بر روی پارچه به کار می‌روند.
• تکمیل پارچه: نرم‌کننده‌ها، ضد چروک‌ها، ضد آب‌ها، ضد اشتعال‌ها و سایر مواد تکمیلی برای ارتقای خواص و عملکرد پارچه در این مرحله به کار می‌روند.

برخی از انواع رایج مواد شیمیایی نساجی عبارتند از:

• اسیدها و بازها: برای تنظیم pH و شستشوی الیاف
• نمک‌ها: برای افزایش ثبات رنگ و بهبود جذب رنگ
• مواد شوینده: برای تمیز کردن و شستشوی الیاف
• رنگ‌ها: برای ایجاد رنگ‌های متنوع بر روی پارچه
• مواد کمکی رنگرزی: برای بهبود فرآیند رنگرزی و ثبات رنگ
• مواد تکمیلی: برای ارتقای خواص و عملکرد پارچه

مواد شیمیایی چرم:

• دباغی ها
• رنگ های چرم
• چربی ها
• اپوکسی ها

مواد شیمیایی کاشی و سرامیک:

• لعاب ها
• رنگ ها
• افزودنی ها

مواد شیمیایی کامپوزیت:

• رزین ها
• الیاف
• افزودنی ها

مواد شیمیایی چسب:

• رزین ها: رزین ها پلیمرهایی هستند که به چسبندگی و استحکام چسب کمک می کنند. انواع مختلفی وجود دارد. از رزین ها، از جمله رزین های اپوکسی، رزین های پلی استر و رزین های اکریلیک.

• حلال ها: حلال ها موادی هستند که برای حل کردن سایر مواد شیمیایی موجود در چسب استفاده می شوند. این امر باعث می شود چسب به راحتی اعمال شود و به طور یکنواخت پخش شود. انواع مختلفی از حلال ها وجود دارد، از جمله استون، تولوئن و هگزان.
• افزودنی ها: افزودنی ها موادی هستند که به بهبود خواص چسب اضافه می شوند. آنها می توانند مواردی مانند بهبود چسبندگی، انعطاف پذیری یا مقاومت در برابر آب را فراهم کنند. انواع مختلفی از افزودنی ها وجود دارد، از جمله سیلان ها، نرم کننده ها و عوامل اتصال دهنده.
• سخت کننده ها: سخت کننده ها موادی هستند که به رزین ها در فرآیند پخت کمک می کنند. این امر باعث می شود چسب سخت و بادوام شود. انواع مختلفی وجود دارد. از سخت کننده ها، از جمله آمین ها، ایمیدها و متیل اکریلات.

مواد شیمیایی لاستیک:

لاستیک از ترکیب مواد شیمیایی مختلفی تشکیل شده است که هر کدام خواص و عملکردی منحصر به فرد دارند. به طور کلی، مواد تشکیل دهنده لاستیک را می توان به دسته های زیر تقسیم کرد:

1. الاستومرها:

• کائوچو طبیعی: از شیره درخت Hevea brasiliensis به دست می آید و دارای خاصیت ارتجاعی بالا و مقاومت در برابر سایش است.
• کائوچو مصنوعی: از پلیمریزاسیون مونومرهای مختلف مانند استایرن، بوتادین و ایزوپرن به دست می آید و در انواع مختلف لاستیک ها کاربرد دارد.

2. پرکننده ها:

• کربن سیاه: به منظور افزایش استحکام، مقاومت در برابر سایش و پایداری حرارتی به لاستیک اضافه می شود.
• سیلیس: به منظور افزایش چسبندگی، کاهش اصطکاک و بهبود پایداری حرارتی به لاستیک اضافه می شود.
• کائولن: به منظور افزایش سختی، مقاومت در برابر سایش و کاهش هزینه تولید به لاستیک اضافه می شود.

3. مواد افزودنی:

• گوگرد: به منظور ولکانیزاسیون و ایجاد پیوندهای شیمیایی بین مولکول های الاستومر به کار می رود.
• شتاب دهنده ها: به منظور تسریع فرآیند ولکانیزاسیون به کار می روند.
• ضد اکسیدان ها: به منظور جلوگیری از تخریب لاستیک توسط عوامل محیطی مانند اکسیژن و اوزون به کار می روند.
• روغن ها: به منظور نرم کردن لاستیک و افزایش انعطاف پذیری آن به کار می روند.

4. مواد رنگی:

• دوده کربن: برای ایجاد رنگ سیاه در لاستیک استفاده می شود.
• رنگدانه های معدنی: برای ایجاد رنگ های مختلف در لاستیک استفاده می شوند.

علاوه بر مواد شیمیایی ذکر شده، مواد دیگری نیز در تولید لاستیک به کار می روند که هر کدام به منظور بهبود خواص خاصی به کار می روند.

مواد شیمیایی نفت و گاز:

مواد شیمیایی نقشی حیاتی در صنعت نفت و گاز ایفا می‌کنند. این مواد در طیف وسیعی از کاربردها، از جمله اکتشاف و تولید، پالایش و حمل و نقل، به کار می‌روند.

برخی از مهم‌ترین دسته‌های مواد شیمیایی نفت و گاز عبارتند از:

• مواد ضد خوردگی: برای محافظت از تجهیزات در برابر خوردگی و فرسایش استفاده می‌شوند.
• مواد حفاری: برای روانکاری مته‌ها و کمک به حذف cuttings از چاه استفاده می‌شوند.
• مواد شیمیایی جداسازی: برای جداسازی نفت، گاز و آب از یکدیگر استفاده می‌شوند.
• مواد شیمیایی تصفیه: برای تصفیه و خالص سازی نفت و گاز استفاده می‌شوند.
• مواد افزودنی: برای بهبود خواص نفت و گاز، مانند افزایش عدد اکتان یا نقطه روان شدن، استفاده می‌شوند.

در اینجا چند نمونه از مواد شیمیایی رایج در صنعت نفت و گاز آورده شده است:

• اسید کلریدریک: برای اسیدشویی چاه‌ها و حل کردن رسوبات استفاده می‌شود.
• هیدروکسید سدیم: برای خنثی کردن اسیدها و تنظیم pH استفاده می‌شود.
• متانول: به عنوان حلال و ضد یخ استفاده می‌شود.
• پلیمرها: برای افزایش ویسکوزیته و بهبود خواص流变 نفت استفاده می‌شوند.
• کاتالیزورها: برای تسریع واکنش‌های شیمیایی در پالایشگاه‌ها استفاده می‌شوند.

انتخاب مواد شیمیایی مناسب برای یک کاربرد خاص به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• شرایط عملیاتی: مانند دما، فشار و pH
• نوع نفت یا گاز: ترکیب شیمیایی نفت یا گاز
• مشخصات مورد نیاز: مانند خلوص و ویسکوزیته

مواد شیمیایی پتروشیمی:

مواد شیمیایی نقشی اساسی در صنایع نفت و گاز ایفا می‌کنند. این مواد در طیف وسیعی از کاربردها، از اکتشاف و استخراج تا پالایش و حمل و نقل، به کار می‌روند.

برخی از کاربردهای رایج مواد شیمیایی در نفت و گاز عبارتند از:

• حفاری و استخراج: مواد شیمیایی برای حفاری چاه‌ها، استخراج نفت و گاز از مخازن، و جداسازی ناخالصی‌ها از سیالات تولیدی استفاده می‌شوند.
• پالایش: مواد شیمیایی برای تصفیه نفت خام و تبدیل آن به محصولات مختلف نفتی مانند بنزین، گازوئیل، و سوخت جت به کار می‌روند.
• حمل و نقل: مواد شیمیایی برای جلوگیری از خوردگی خطوط لوله، مخازن و سایر تجهیزات ذخیره‌سازی و حمل و نقل نفت و گاز استفاده می‌شوند.
• افزایش راندمان: مواد شیمیایی می‌توانند برای افزایش راندمان فرآیندهای تولید و پالایش نفت و گاز به کار ‌روند.

برخی از انواع رایج مواد شیمیایی مورد استفاده در نفت و گاز عبارتند از:

• مواد ضد خوردگی: برای جلوگیری از خوردگی تجهیزات فلزی در محیط‌های خورنده مانند چاه‌های نفت و گاز استفاده می‌شوند.
• مواد منعقد کننده: برای جداسازی آب و ناخالصی‌ها از سیالات تولیدی استفاده می‌شوند.
• مواد امولسیون کننده: برای ایجاد امولسیون پایدار از آب و نفت استفاده می‌شوند.
• مواد demulsifier: برای جداسازی آب از نفت در امولسیون‌ها استفاده می‌شوند.
• مواد کاتالیزور: برای افزایش سرعت واکنش‌های شیمیایی در فرآیندهای پالایش استفاده می‌شوند.

نکته: این لیست فقط شامل برخی از مواد شیمیایی صنعتی است که امکان بومی سازی کردن دارند.

خدمات بومی سازی مواد شیمیایی صنعتی وارداتی صنایع نفت گاز و پتروشیمی با بهره گیری از بهترین تجهیزات آزمایشگاهی با استانداردهای روز جهان توسط شرکت پترو اکسیر انجام میشود. جهت کسب اطلاعات بیشتر تماس حاصل فرمایید.