آشنائي با روانكارها ، مشخصات فيزيكي و روش توليد آنها
شرکت پترو اکسیر آسیا یکی از برترین تولید کنندگان روانکارها و روغن های صنعتی میباشد ،در این مطلب قصد داریم شما را با روانکارها آشنا کنیم و موارد زیر را به صورت کامل بررسی کنیم،
– آشنائي با اهميت ووظایف انواع روانكارها
– مهمترين پارامترها و مشخصات فيزيكي روغنها
– آشنائي با فرآيند توليد روغن
مهم ترین وظایف روغن هاي روانساز چیست؟
١‐ روانكاري :
يعني تشكيل لايه روغن با ضخامت مناسب بين قطعات متحرك ، به منظور به حداقل رساندن اصطكاك و سائيدگي قطعات در حين كار .
٢‐ انتقال حرارت:
انتقال حرارت ايجاد شده از سطوح مورد نظر و خنك كردن قطعات متحرك .
٣‐ضربه گيري :
يكي از ويژگي هاي مهم روغن كاهش تاثير ضربات در حين انجام حركات مكانيكي بر روي قطعات است ، بدين معني كه روغن از تاثير منفي ضربه هاي قطعات بر يكديگر جلوگيري مي نمايد .
٤‐ حفاظت از سطوح :
روغن هاي روانساز بايد بتوانند سطوح قطعات فلزي را در مقابل زنگ زدگي و خوردگي
شيميائي محافظت كنند .
٥– آب بندي : (Sealing)
آب بندي قطعات نيز از ويژگي هاي مهم روغن است . براي مثال روغن موتور با تشكيل لايه اي از روغن بين پيستون و سيلندر در موتورهاي احتراق داخلي از فرار گازهاي متراكم شده جلوگيري مي نمايد .
٦‐ انتقال مواد حمل ذرات :
روغنهاي روانساز بايد بتوانند ذرات ناشي از سائيدگي قطعات و مواد ناشي از تجزيه روغن و سوخت را به صورت معلق نگه دارند و با خود حمل كنند .
٧– انتقال نيرو :
روغن هاي روانساز در بعضي موارد نقش انتقال نيرو را به عهده دارند( روغن هاي هيدروليك ).
همچنین بخوانید: روغن هیدرولیک و ویژگی های آن
ويژگيهاي روغن هاي روانساز چیست ؟
١- بايد داراي گرانروي مناسب و ضريب اصطكاك بسيار كم باشند . قابليت روانكاري
قسمتهاي مختلف دستگاه را به خوبي داشته باشند .
٢- در مقابل حرارت مقاوم باشند و اكسيده نشوند .
٣- خاصيت پاك كنندگي مناسب داشته باشند و پس از كار مداوم و حرارت زياد ، مواد لجني
و رسوبات در لابه لاي قطعات تشكيل ندهند .
٤- داراي شاخص گرانروي بالا باشند .
٥- با ايجاد لايه نازكي بر روي سطو ح متحرك كه با يكديگر در تماس هستند ، از ساييدگي و
فرسودگي آنها جلوگيري نمايند .
٦- در حين عمليات ايجاد كف ننمايند .
٧- زنگ زدگي و خورندگي مواد شيميائي بر روي قطعات را كنترل نمايند .
٨- با قطعات الاستيكي و پلاستيكي سازگاري كامل داشته باشند .
توليد روغنهاي روانساز به چه روش هایی انجام میشود؟
توليد برش روغني از نفت خام (Lube cut)
تعداد اتم هاي كربن موجود در يك هيدروكربن بسيار با اهميت است و تغيير در تعداد اتمهاي كربن موجب تغييرات شديد در خواص هيدروكربن و در نتيجه كاربرد آن ميشود . به همين دليل است كه از پالايش نفت خام كه حاوي هيدر وكربن هائي متفاوت از يك كربنه تا بيش از صد كربنه است ، فرآورده هائي با ظاهر خواص و كاربرد كاملا ” متفاوت بدست مي آید.
تركيبات گازي كه پس از مايع كردن تحت فشار در كپسول ها ي پر شده و در شهرها و روستاهاي فاقد گاز شهري بعنوان سوخت مورد استفاده قرار مي گيرند و مايعات کاملا” فرار مانند بنزين و تركيبات كاملا ” ويسكوزو نيمه جامد مانند قير ، همگي فرآورده هاي حاصل از تقطير نفت خام هستند
. با انجام فرآيند پالايش علاوه بر جداسازي تركيبات غيرهيدروكربني ، تركيبات هيدروكربني نيز با توجه به نقطه جوششان كه ناشي از تعداد اتم هاي كربن موجود در مولكول آنهاست از هم جدا ميشوند . بطور معمول با انجام پالايش بر روي نفت خام ، تنها چند درصد مواد هيدروكربني با تعداد اتمهاي بين ٢٠ تا ٥٠ بدست مي آيد كه مناسب براي استفاده به عنوان روانكار هستند .
اين برش مناسب جهت مصارف روانكاري اصطلاحا” برش روغني يا Lube cut ناميده ميشود .
بقيه مواد حاصل از پالايش نفت خام را عمدتا ” مواد سبكتر تشكيل مي دهند كه براي مصارف سوختي مناسب هستند . هيدروكربن هاي با كمتر از ١٥ اتم كربن بدليل ويسكوزيته پائين ، نقطه اشتعال پائين و فراريت زياد براي استفاده به عنوان روانكار مناسب نيستند .
ضمنا” بايد توجه داشت همه نفتهاي خام براي توليد روغن پايه مناسب نيستند . در انتخاب يك نفت خام جهت توليد روغن پايه بايد عوامل متعددي نظير تركيب شيميايي نفت خام ، هزينه پالايش ، درصد برش روغني موجود در نفت خام ، نياز بازار و بسياري عوامل ديگر مد نظر قرار گيرد . به همين دليل ، درصد روغن پايه پالايش شده از نفت هاي خام نقاط مختلف جهان متفاوت است و از ٥ تا حدود ٢٠ درصد در منابع مختلف ذكر شده است .
همه انواع هيدروكربن هاي موجود در يك برش روغني مطلوب نبوده و بايد تا حد ممكن جدا شده و يا به انواع مفيدتري تبديل شوند.
دسته اول تركيبات آروماتيك هستند كه به دلايل زير براي مصارف روانكاري مناسب نيستند :
- پايداري اكسيداسيون پائين كه موجب تغيير رنگ روغن و ايجاد تركيبات صمغي و چسبنده و ايجاد مواد ته نشين در اثر كاركرد روغن در دما هاي بالا ميگردد .
- داشتن شاخص گرانروي پائين Viscosity Index
. روغن هاي داراي شاخص گرانروي بالا ، حساسيت كمتري نسبت به تغييرات دما دارند و در دماهاي بالاتر كمتر افت ويسكوزيته داشته و خاصيت روانكاري خود را از دست مي دهند
- امكان تاثير نامطلوب بر روي لاستیك ها و آببندها
دسته دوم تركيبات پارافينيك خطي درشت م ولكول هستند كه علي رغم داشتن شاخص گرانروي بسيار بالا ، خواص در سرماي مناسبي ندارند و وجود آنها باعث از بين رفتن و يا كم شدن جريان و حركت روغن د ر اثر سرما ميگردد . در فرآيندهاي قديمي جداسازي هر دو دسته اين تركيبات يعني آروماتيك ها و پارافين هاي خطي با استفاده از حلال صورت ميگيرد اما در فرآيندهاي جديد معمولا ” بر تغيير و تبديل تركيبات نامناسب به مناسب تاكيد ميگردد .
روغنهاي روانساز عمدتا ” داراي منشاء معدني هستند و اساس آنها برش روغني است كه از نفت خام تهيه ميشود .
همچنین بخوانید: روغن هیدرولیک صنعتی چیست و چه کاربردی دارد؟
انواع فرآیندهای تولید روغن های روانکار
بطور کلي انواع فرآيندهائي که به منظور توليدروغنهاي روانکار مورد استفاده قرار مي گيرند بشرح ذيل مي باشند :
- تقطير Distillation :
در اين فرآيند که در پالا ي شگاه صورت م ي پذ يرد برش روغني طي دو مرحله تقطير در فشار اتمسفريك و تقطير در خلاء از نفت خام است خراج مي گردد . هدف از ا ين فر ايند تثبيت ويسکوزيته و نقطه اشتعال روغن مي باشد.
2.تصفیه Refining :
در اين فرآ يند بمنظور بهبود و کاهش تغييرات ويسکوزيته نسبت به دمااقدام به جداساز ي آروما تيکها توسط فورفورال از برش روغني میگردد.
- موم زدائي Dewaxing :
بمنظور بهبود خواص روغن در دماهاي پائين و کاهش نقطه ریزش ، در این فرآیند به کمک حلال های Toluene و mek نسبت کاهش میزان مواد پارافینی (واکس) موجود در روغن اقدام می گردد.
٤- امتزاج Blending:
در اين فرآيند با اختلاط انواع روغنهاي پايه توليدي و اضافه نمودن مواد افزودنی نسبت به توليد محصولات نهایی با کیفیت و مشخصات استاندارد اقدام می گردد.
برش روغني به عنوان ماده اوليه واحد ها ي روغن سازي ، وارد پالا يشگاه روغن گرد يده و تحت يك رشته عمليات پالايش به “روغن پايه ” تبديل ميگردد .
استفاده از منابع: 1.روغن ها و اصول روانکاری-2.راهنمای عملی روغنکاری و انتخاب روغنها
شما می توانیدب برای اطلاع از انواع روغن هیدرولیک و روغن صنعتی با کارشناسان ما از طریق صفحه تماس با ما در ارتباط باشید تا مناسب ترین و مرغوبترین انواع روغن صنعتی را دریافت نمایید.
